Page 18 - CAT CLUB
P. 18
KNOWLEDGE โดย : รู้รอบ
“ท้าวทองกีบม้า”
ราชินีขนมไทย
เคยผ่านหูมาบ้างเหมือนกันว่าขนมไทยที่เราคุ้นชินอยู่
ทุกเมื่อเชื่อวันอย่าง ทองหยิบ ทองหยอดและ
ฝอยทองนั้น คนไทยไม่ใช่เจ้าของต�ารับ และมีตัวตนอยู่จริง
ในประวัติศาสตร์ กอปรกับกระแสละครเรื่องดังอย่าง
“บุพเพสันนิวาส” ก็มีชื่อท่านนี้อยู่ในละครด้วย ซึ่งก็คือ
แม่มะลิ (ที่รับบทโดย สุษิรา แน่นหนา - ซูซี่) นั่นเอง ประวัติ
ของแม่มะลิ หรือ ตองกีมาร์ หรือที่คนไทยเรียกกันติดปากว่า
ท้าวทองกีบม้า นั้น มีเรื่องน่าสนใจใคร่รู้มากทีเดียว
ปกหนังสือท้าวทองกีบม้า
ของคึกเดช กันตามระ
ส�านักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์
แม่มะลิ มีชื่อจริงว่า มารี กีมาร์ (Marie Guimar) มหาวิทยาลัย
หรือมีชื่อเต็มว่า มารีอา กูโยมาร์ เดอ ปิญญา
(Maria Guyomar de Pinha) เป็นภรรยา
ของเจ้าพระยาวิชาเยนทร์ (คอนสแตนติน ประหารชีวิตและริบทรัพย์สมบัติทั้งหมด เธอเป็นผู้ที่ได้ชื่อว่าเป็นต้นต�ารับท�าขนมไทย
ฟอลคอน) ขุนนางกรีกในรัชกาลสมเด็จ หลังเกิดจลาจลก่อนสิ้นรัชกาลสมเด็จ ประเภททองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง สังขยา
พระนารายณ์มหาราช ท้าวทองกีบม้าเป็น พระนารายณ์มหาราช ก่อนผ่องถ่ายมาสู่ ขนมหม้อแกง ลูกชุบ ขนมไข่เต่า ขนมผิง และ
คริสตังลูกครึ่งญี่ปุ่นผสมแขกเบงกอลและ แผ่นดินสมเด็จพระเพทราชา แห่งราชวงศ์ ขนมส�าปันนี เป็นต้น ซึ่งเธอเริ่มท�าขนมมา
โปรตุเกส บิดาชื่อ ฟานิก กูโยมาร์ ที่อพยพ บ้านพลูหลวง ด้วยเหตุนี้ เธอจึงมีสภาพ ตั้งแต่สมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
มาจากอาณานิคมโปรตุเกสในเมืองกัว มารดา สิ้นเนื้อประดาตัว ทั้งยังต้องทนทุกขเวทนา เธอเคยท�าขนมเลี้ยงต้อนรับคณะราชทูต
ชื่อ อูร์ซูลา ยามาดะ ลูกหลานผู้ลี้ภัยจากการ กับการคุมขังอยู่ระยะหนึ่ง ก่อนจะถูกส่งตัว ฝรั่งเศสที่มาเยือนในสมัยนั้น จนมีผู้ยกย่อง
เบียดเบียนศาสนาในญี่ปุ่น ซึ่งชีวิตคู่ของเธอ เข้าไปเป็นคนรับใช้ในพระราชวัง และได้รับ ท้าวทองกีบม้าว่าเป็น “ราชินีแห่งขนมไทย”
ไม่ราบรื่นนักเพราะฟอลคอนเป็นคนเจ้าชู้ และ มอบหมายให้มีหน้าที่ท�าอาหารหวานประเภท ส่วนชื่อ ท้าวทองกีบม้า ที่คนสยามเรียกนั้น
เป็นคนมักใหญ่ใฝ่สูง ชอบใช้อ�านาจบาตรใหญ่ ต่างๆ ส่งเข้าไปในพระราชวังตามก�าหนด เพี้ยนมาจากชื่อ ตองกีมาร์ ที่ฟอลคอนหรือ
ท�าให้ขุนนางและข้าราชการแห่งเมืองสยาม เจ้าพระยาวิชาเยนทร์ ผู้เป็นสามีของเธอ
ไม่พอใจอยู่เนืองๆ แต่เนื่องจากเป็นบุคคลที่มี ในการท�าหน้าที่จัดหาอาหารหวานส่งเข้า ตั้งให้ เพื่อใช้แทนชื่อเดิมที่คนอโยธยาชอบ
ความรู้และความสามารถ จึงเป็นคนโปรดของ พระราชวัง ท้าวทองกีบม้าได้ประดิษฐ์ขนม เรียกเธอว่าแม่มะลิ เมื่อครั้งที่เธอและบิดามี
สมเด็จพระนารายณ์มหาราชเป็นอย่างมาก ขึ้นมาใหม่ตลอดเวลา โดยดัดแปลงต�ารับเดิม อาชีพขายผ้านั่นเอง
เธอมีบุตรชายกับฟอลคอน 2 คน คือ จอร์จ ของโปรตุเกส และน�าเอาวัตถุดิบท้องถิ่นที่มี
ฟอลคอน กับ คอนสแตนติน (บ้างก็ว่าชื่อ ในสยามเข้ามาผสมผสาน ซึ่งหลักๆ ได้แก่ ขนมหวานเหล่านี้ ยังอยู่คู่กับคนไทยจน
ควน) ฟอลคอน มะพร้าว แป้งและน�้าตาล จนท�าให้เกิดขนม ทุกวันนี้ เพียงแต่ว่าสูตรและส่วนผสมอาจ
ใหม่ที่มีรสชาติอร่อย พระราชวังก็ได้ให้ความ มีการดัดแปลงเพื่อให้ถูกจริต และเข้าลิ้น
ชีวิตที่รุ่งโรจน์ของเธอดับวูบลงเมื่อฟอลคอน ชื่นชมมากและถูกเรียกตัวเข้าไปรับราชการใน ของคนไทยมากขึ้นนั่นเอง
หรือเจ้าพระยาวิชาเยนทร์ผู้เป็นสามี ถูกตัดสิน พระราชวังในต�าแหน่งหัวหน้าห้องเครื่องต้น
18 | CAT CLUB | MAY 2018
